Basisschool Born
Witry & Witry Architecture
-
Status:
Realisatie
-
Onderwijs type:
Gemeentelijk onderwijs
-
Onderwijsniveau:
Lager onderwijs
-
Adres:
84 Haaptstrooss, 6661 Born
-
Opdrachtgever:
Administration Communale de Mompach
-
Trefwoord:
Passief
-
Programma:
8 klassen, lerarenkamer, 3 multifunctionele ruimtes, sanitair, berging en technische ruimte (zolder)
-
Oppervlakte:
2067m2
-
Aantal klassen:
8
-
Realisatiejaar:
2004
Intelligent ruimtegebruik voor compacte passiefschool
De opdrachtgever, de gemeente Mompach, wou haar nieuwe lagere school in Born, als eerste in Luxemburg, volgens de passiefprincipes realiseren. Deze ecologische visie lag aan de basis voor de architecturale uitwerking van dit schoolgebouw.
Deze visie is vertaald in de architectuur en ruimtelijke organisatie van het gebouw. De 8-klassige school is opgevat als een compacte ‘doos’ met een grote wintertuin/speelhal die als bufferruimte tussen het volume met klaslokalen en de buitenomgeving fungeert. De klaslokalen liggen gestapeld aan de noordwest kant van het gebouw, terwijl de wintertuin zuidoostelijk georiënteerd is.
Op elke verdieping bevinden zich klaslokalen, een multifunctionele ruimte, sanitair en berging. Op het gelijkvloers bevinden zich ook nog de leraarskamer en de burelen. De wintertuin is een ingenieuze ruimte met meervoudige functies. Ze wordt gebruikt als speelhal en (verticale en horizontale) circulatieruimte. Het overvloedige licht en de aanplanting met tropische planten dragen bij tot de ruimtelijke kwaliteit van de school. De beplanting helpt bij de vochtregulering van het gebouw, en maakt deel uit van een educatief concept. De planten zijn zodanig gekozen en gegroepeerd per continent van oorsprong zodat ze gebruikt kunnen worden in de lessen.
De wintertuin speelt ook een rol in de thermische werking van het gebouw. In de winter functioneert het als een soort van serre, in de zomer als bufferruimte (warmtedoorslag) en ventilatieschacht (nachtkoeling). De dakramen en de ramen aan de zuidgevel gaan ’s nachts open en zo zorgen dwarse ventilatiestromen voor de nodige afkoeling.
De materiaalkeuze en de eenvoudige detaillering maken van dit schoolgebouw een mooi voorbeeld van een duurzaam ontworpen schoolgebouw.
De opdrachtgever wou een CO² neutrale school realiseren. Om de doelstelling van een zo laag mogelijke ingebedde energie waarde te behalen, dit is de energie nodig voor de materiaalproductie, werd er al snel gekozen voor zoveel mogelijk houttoepassingen uit hernieuwbare bronnen. Het volume met de klaslokalen is volledig opgetrokken in houtskeletbouw, in de speelhal werden om constructieve redenen ook stalen kolommen gebruikt. De keuze voor hout paste ook in de ambitie van de architecten om een warme en huiselijke sfeer te creëren. De hangende verbindingsbruggen in de speelhal zijn aan de buitenkant bekleed met een warmrood MDF en aan de binnenkant afgewerkt met een gele rubber. De trappen zijn afgewerkt in esdoorn hout. De vloeren van de klassen zijn met verschillende kleuren rubber bedekt. De buitengevelpanelen in thermisch behandelde lork creëren een natuurlijk uitzicht, zonder risico op schimmels.
De beperkte verwarmingsbehoefte (21 kWh/m2 per jaar) dat wordt opgevangen door warmtekrachtkoppelingsysteem op houtpellets uit de omliggende bossen. Het systeem voorziet ook het nabij gelegen culturele centrum en brandweergebouw van warmte en elektriciteit. De zonnepanelen vangen de elektrische energie, nodig voor onder andere verlichting, op. In de klassenblok naar buiten toe plaatste men driedubbele beglazing, terwijl de wintertuin zelf, en de ramen tussen de klassen en de wintertuin van dubbel glas voorzien werden. Een ventilatiesysteem met warmterecuperatie per klas, vergemakkelijkt aanzienlijk het beheer en onderhoud.