Basisschool Vella


Bearth & Deplazes

BS Vella maquette (vergrote weergave in fotogalerij)

Foto's: Ralph Feiner

  • BS Vella maquette
  • BS Vella klaslokaal
  • BS Vella exterieur inkom
  • BS Vella turnzaal
  • BS Vella gang met zitmeubel
  • BS Vella speelplaats met toegang tot turnzaal
  • BS Vella 3D render van exterieur geheel
  • BS Vella 3D render van gevel
  • BS Vella 3D render van ramen in detail
  • Status:

    Realisatie

  • Onderwijsniveau:

    Basisonderwijs (kleuter + lager) (BO)

  • Adres:

    Sudvig, 7144 Vella

  • Opdrachtgever:

    Gemeente Vella

  • Trefwoord:

    Energiezuinig

  • Programma:

    klaslokalen, turnzaal, aula, omgevingsaanleg

  • Aantal klassen:

    9 klassen


Energiezuinige school als centrum van de dorpsgemeenschap

Vella is een dorp van 1000 inwoners en heeft een heterogene structuur. Aan de rand van het dorp stond reeds een oud schoolgebouw dat 10 jaar geleden nood had aan een uitbreiding. De gerealiseerde nieuwbouw is het resultaat van een architectuurwedstrijd. Door de doordachte inplanting van de nieuwe school en de relatie tot de bestaande school ontstond er een binnenplein die tegelijk speelplaats is en een ontmoetingsplaats voor de dorpsgemeenschap. Tot dan beschikte Vella niet over een publiek plein in het dorp. Op die manier maakt de school bovendien deel uit van het dorpsleven. De bestaande schoolgebouwen werden optimaal hergebruikt voor de kleuterschool. De vroegere turnhal werd omgevormd tot aula. De proporties van de nieuwe school werden aan de oude school ontleend waardoor een synthese tussen het bestaande en het nieuwe ontstaat, ook omdat de plaatselijke traditionele bouwwijze aangehouden werd. De nieuwbouw geeft plaats aan 9 nieuwe klaslokalen en een grote turnhal met podium. Dit podium kan dubbel gebruikt worden, naar binnen en naar buiten toe, door de grote poorten in de gevel open te zetten. Zo zijn ook openluchtvoorstellingen op het schoolplein mogelijk. De oude en nieuwe schoolgebouwen zijn met elkaar verbonden door een passage.

Het schoolgebouw werd volgens het concept van laag energieverbruik gerealiseerd. De school heeft geen conventionele verwarming maar wordt door passieve zonnewinsten opgewarmd. Daarom zijn grote vensters noodzakelijk om maximaal zonlicht binnen te laten om de zonne-energie in de bouwmassa op te kunnen slaan. Het ventilatiesysteem verdeelt de warmte over het gehele gebouw door de overtollige warmte van de zuidelijk gelegen ruimtes te transporteren naar de polyvalente hal die naar het noorden georiënteerd is. De school ligt op 1200 meter hoogte, waar winters streng kunnen zijn. Het gebouw kan bij temperaturen van -10° zeker 4 tot 5 dagen zonder extra energie toekomen.
De technische uitwerking van het energiezuinig bouwen werd door de architecten aangegrepen om het gebouw een sterkere architectonische vormentaal te geven. De raamstijlen van een raam veroorzaken het grootste energieverlies. Door de afwerking van de raamstijlen met isolatie en pleister werden uitwendig trechtervormige raamopeningen bekomen en werden de energieverliezen tot een minimum gereduceerd. Het resultaat is een massief gebouw dat aan de traditionele bouwwijze doet herinneren en waar de gevels door de vorm van de vensteruitsnijdingen en het kleurgebruik een interessante textuur krijgen en een geraffi neerd spel van vlakken worden.

Het interieur van het schoolgebouw bestaat uit een combinatie van hout en beton. De naakte betonstructuur van het gebouw is noodzakelijk voor de warmteopslag en werd daarom als muren en plafonds zichtbaar gelaten. Er werd voor geribde betonvloerplaten geopteerd, omdat de extra oppervlakte de mogelijkheid om energie op te slaan verhoogt. Toch hing deze keuze niet enkel van het energievraagstuk af; de geribde constructie had bovendien voordelen op gebied van stabiliteit en akoestiek. Gezien de harde oppervlakken van het beton was een grotere geluidsabsorptie zeker gewenst. De turnhal daarentegen is volledig in hout ontworpen. Om de ruimte ook als concerthal te kunnen gebruiken was een optimale akoestiek vereist.

Een belangrijk inzicht bij het duurzaam bouwen is het maken van afwegingen. Het gaat er niet om de energie overal te optimaliseren, soms kunnen andere aspecten veel belangrijker zijn. Omwille van het belang van de relatie tussen de school en het dorp verkozen de architecten een groot raam op het noorden te realiseren. Dit is op energetisch vlak een fout omdat er te grote warmteverliezen ontstaan langs grote noordelijk georienteerde raamvlakken. Deze verliezen werden gecompenseerd door een goede isolatie in de muren en de daken. De blik op de dorpskerk moest in het gebouw aanwezig zijn omdat het deel uitmaakt van het collectieve geheugen van de kinderen. De ruimtelijke relatie met het dorp en de kerk primeerde in dit geval boven het energievraagstuk.