BS KAE Etterbeek
evr-architecten
-
Status:
Realisatie
-
Onderwijs type:
GO! onderwijs
-
Onderwijsniveau:
Basisonderwijs (kleuter + lager) (BO)
-
Adres:
Edmond Mesenlaan 2, 1040 Etterbeek
-
Opdrachtgever:
Gemeenschapsonderwijs Scholengroep Brussel
-
Trefwoord:
Energiezuinig, Passief, Masterplan
-
Wedstrijd:
Open Oproep 12
-
Programma:
klaslokalen, polyvalente ruimte, sanitair en buitenaanleg
-
Oppervlakte:
902m2
-
Aantal klassen:
9 nieuwe klassen
Passiefschool op kindermaat
In Etterbeek, een verstedelijkte deelgemeente van Brussel, ligt de scholensite van het Koninklijk Atheneum Etterbeek (KAE) in een voormalig kasteelpark. Een gedifferentieerde en gefaseerde aanpak heeft dit ooit harmonieuze landgoed omgetoverd tot een onsamenhangend geheel. Het kasteel staat als een herinnering temidden schoolgebouwen uit diverse decennia. De oude prefabgebouwen, waarin de kleuters en het CLB ondergebracht zijn, voldoen niet meer aan de hedendaagse normen en noden. Via de Open Oproep van de Vlaams Bouwmeester is het ontwerp van evr-architecten uit vijf visiepresentaties gekozen. Het Gentse architectenbureau evr vat de geest van de groene plek. De nieuwe kleuterschool wordt ingeplant langs een pad dat de verschillende scholen en sferen op het terrein met elkaar verbindt. Door enkele creatieve ingrepen worden niveauverschillen weggewerkt. Zo scheidt bijvoorbeeld een klein ‘amfitheater’ de speelruimtes van de kleuters van deze van de lagere school. Er ontstaat een soort architecturale wandeling: vanaf de schoolpoort word je onder een groen bladerdek naar de groene luifel van de school geleid.
Het concept van het gebouw overtuigt door zijn eenvoud. De negen klaslokalen organiseren zich in een L-vorm langs een polyvalente ruimte: zes op de begane vloer, de overige drie op de eerste verdieping. De circulatieruimte wordt op inventieve manier vormgegeven: de onderste tredes van de trap worden een tribune, de gang op de eerste verdieping is een uitkijkplatform over de polyvalente zaal.
Het ontwerp pikt in op het thema ‘ruimte maken, ruimte laten’ van de gerenommeerde Nederlandse scholenbouwer Herman Hertzberger. Het is een plek waar kinderen zich thuis voelen, maar ook geïnspireerd en aangemoedigd worden. Zo alludeert het gebouw aan een ‘stereotiep’ huis met een puntdak. Kleuters kunnen zich vanuit de polyvalente ruimte identificeren met hun eigen deur en raam. Deze interne vernsters zorgen voor doorkijk, maar functioneren tevens als vitrine van het eigen werk. Geborgenheid is ook een belangrijk ontwerpcriterium in dit ontwerp; verschillende graden van intimiteit worden zowel in de buitenruimte als in de architectuur gecreëerd.
Evr-architecten, die duurzaam en ecologisch bouwen hoog in het vaandel dragen, hadden één grote troef tegenover de andere vier ontwerpteams: het voorstel kan mits enkele ingrepen als passiefschool gebouwd worden. Door een goede compactheid, voldoende thermische massa, uitstekende isolatie en winddichtheid, basisventilatie met warmteterugwinning, ... is nog nauwelijks energie nodig voor verwarming in de winter of voor koeling in de zomer. Zoals dit ontwerp bewijst, hoeven kwaliteit en een compacte passiefbouw niet ten koste van elkaar te gaan. Daglicht in alle lokalen en gangen, doorzichten en contact met de buitenruimte, een heldere planopbouw, ... maken de kleuterschool tot een aangenaam en leefbaar gebouw.
Gemeenschapsonderwijs wil een breed publiek laten kennis maken met deze bouwwijze. Leerlingen, ouders, leerkrachten zullen aan den lijve kunnen ervaren welk binnenklimaat in dergelijk gebouw mogelijk is. Zo kunnen vooroordelen - zoals het misverstand dat in passiefbouw geen ramen mogen geopend - over dit concept uit de weg geruimd worden. Evr-architecten maakt alvast een voorbeeldig schoolvoorbeeld.