BS 'Kurpfalzschule' Heidelberg


ap88 architekten

BS 'Kurpfalzschule' Heidelberg exterieur perspectief shets (vergrote weergave in fotogalerij)

Foto's: ap88 Architecten, Anne Malliet

  • BS 'Kurpfalzschule' Heidelberg exterieur perspectief shets
  • BS 'Kurpfalzschule' Heidelberg aanzicht van glazen gevel aan de straatkant
  • BS 'Kurpfalzschule' Heidelberg scheidingswand met openingen
  • BS 'Kurpfalzschule' Heidelberg kinderen in de openingen van de scheidingswand
  • BS 'Kurpfalzschule' Heidelberg zonnepanelen op het dak
  • BS 'Kurpfalzschule' Heidelberg gevel op de speelplaats
  • BS 'Kurpfalzschule' Heidelberg Zicht op het gebouw vanuit een straat
  •  
  •  
  • Status:

    Realisatie

  • Onderwijs type:

    Gemeentelijk onderwijs

  • Onderwijsniveau:

    Lager onderwijs

  • Adres:

    Schäferstrasse 18, 69124 Heidelberg,

  • Opdrachtgever:

    Gemeente Heidelberg

  • Trefwoord:

    Energiezuinig

  • Programma:

    sportzaal, kleedruimtes, sanitair, overdekte speelplaats

  • Oppervlakte:

    993m2


Passieve sporthal als uitbreiding van bestaande basisschool

In dit project werd een bestaande school met een sporthal uitgebreid. Het domein van de school heeft een beperkte omvang. Daarom werd geopteerd om de sporthal gedeeltelijk in de grond in te graven. Kleedkamers en sanitair liggen onder de speelplaats en zo gaat er niet nog meer kostbare ruimte van de speelplaats verloren. Door de footprint van de sporthal te reduceren kon de nieuwe sporthal toch in deze historisch waardevolle omgeving gerealiseerd worden. De ontwerper kon de sporthal op een gevoelige manier inpassen in het straatbeeld. Twee grote glazen gevels, langs de straat en aan de speelplaats betrekken de buitenruimte op de turnzaal. Een luifel aan de zuidgevel is tegelijk zonnewering en een overdekte buitenruimte voor de speelplaats. De zaal heeft een vrije hoogte van 7 m en wordt parallel aan de straat overspannen door 2 geprefabriceerde voorgespannen betonnen balken. Daardoor kon de glasgevel licht gehouden worden en zijn er geen dragende kolommen nodig in de gevel.

Tijdens het ontwerpproces ontstond het idee om deze sporthal als een van de eerste in Duitsland in de passiefhuisstandaard te realiseren. De inplanting en oriëntatie was niet gemakkelijk voor het bereiken van de passiefhuisstandaard. De zuidelijke gevel ligt in de schaduw van het hoofdgebouw van de school. De noord georiënteerde, gevel levert slechts een beperkte passieve zonnewinst op, hoewel daglicht via de noordgevel voor een sporthal ideaal is omdat dit licht niet verblindt. Daarom werd de haalbaarheid door het Passivhaus Institut onderzocht.  Met een intelligent concept kon de vereiste waarde voor verwarmingsbehoefte van 15 kWh/m²a bereikt worden, wat meteen aangeeft dat het ook zinvol is om passiefhuizen te realiseren in een moeilijkere context. Naast de verwarmingsenergie omvat het energetisch concept ook de andere energie-relevante aspecten van een gebouw zoals het gebruik van daglicht, effi ciënte sturing van kunstverlichting, bescherming tegen oververhitting in de zomer, effi ciënte verluchting en warmwatervoorziening. Doorslaggevend voor het passiefhuisconcept zijn hier de zeer effi ciënte isolatie zonder warmteverliezen en met een extreme luchtdichtheid. Dit vereist een nauwkeurige detaillering van de constructie en een verzorgde uitvoering op de werf.

Ook een doorgedreven optimalisatie van de verluchting en een slimme regeltechniek dragen bij tot de noodzakelijke energiebesparing. De kleedkamers en doucheruimtes vormen in dit project een ventilatie-eenheid, waarbij de lucht in de kleedkamers wordt geblazen en langs de doucheruimtes wordt weggezogen. Daardoor wordt de elektriciteitsbehoefte van de ventilatoren gereduceerd. Een besparing wordt ook bereikt door de regeltechniek. De ventilatie is niet gestuurd door een aanwezigheidssensor of tijdsregeling, maar voor de douches en kleedruimtes wordt ze afgestemd op de vochtproductie en in de sporthal wordt ze via een CO²-sensor geregeld. Tijdens de zomer wordt de zaal natuurlijk geventileerd en gebeurt de nachtkoeling via verluchtingsopeningen in de noord- en zuidgevel. Voor de warmwatervoorziening is op het dak een zonneboiler geïnstalleerd. Het zacht hellende dak is een groendak. Deze begroeiing fungeert als waterbuffering en verbetert tegelijk ook de thermische inertie van de structuur. De stad Heidelberg realiseerde met deze sporthal een pilootproject en zet sindsdien haar politiek van verbetering van de energiestandaard van gebouwen bij renovatie en nieuwbouw onverminderd verder.