'Montessori College Oost' Amsterdam
Herman Herzberger, architect
Je moet naar school, dat wil zeggen het is niet leuk, mensen die aan de schooltijd terugdenken, denken algemeen terug aan iets dat niet leuk is, dat is toch te gek voor woorden!
Directeur Caroline Geerke
Dit gebouw is zo ontzettend fijn gebouw, het is eigenlijk een soort oude jas die je aantrekt en die je nooit meer uit wil doen.
Herman Herzberger, architect
In de school de Eilanden hebben we de lokalen van de gang afgescheiden door alleen maar door grote schuifdeuren die je open kunt zetten en dicht kunt doen en maken dat de lokalen zich naar buiten kunnen uitbreiden en de eindlokalen pikken gewoon een stuk van die gang erbij. Zetten dan de deuren van hun lokaal open zitten in 1 ruimte.
Directeur Caroline Geerke
Als ik ’s morgens opsta en dat zal iedereen herkennen, en ik denk, kon ik nog maar even in mijn bed blijven liggen, ik heb vandaag niet zoheel veel zin en ik loop hier naar de school en ik kijk naar het gebouw en ik loop binnen, dan denk ik ben thuis en ik denk dat we dat thuis gevoel aan alle kinderen en ouders moeten geven en dat is het oude jas gevoel dat ik bedoel en zonder dat kunnen we niet meer.
Herman Herzberger, architect
Als je gangen gaat maken dan ben je afgesplitst van het geheel, dus dat is de kunst om een school zo te maken dat het een open systeem is en in dat open systeem moet je dus die plekken maken waar je je ook kan concentreren. (TEKENT) In plaats van een schema dat er zo uitziet, waaraan dingen gebeuren … in plaats van zoiets wil ik toch liever iets maken wat bij wijze van spreken … meer … zoiets is … het moet zo zijn dat het bij mekaar een gelede ruimte is zodat iedereen weliswaar zijn plekken vindt, maar dat je ook het gevoel hebt dat het bij mekaar 1 ruimte is en dat is denk ik, bij de school de Eilanden heel goed gelukt. In het Montessoricollege heb ik een grote nadruk gelegd op het lopen, de dynamiek, de mobiliteit van het gebouw. Natuurlijk heeft de brandweer om allerlei trappenhuizen gevraagd, die heb ik in de hoeken gemaakt om de brandweer tevreden te stellen, maar de grote mobiliteit van die ruimte is door trappen die zo ontworpen zijn dat je altijd net juist elkaar ziet. Dus niet alles boven elkaar, maar zo en dan zo en weer zo en zo.
Nico Moen, hoofd facilitaire dienst Montessoricollege Oost, Amsterdam
Vooral die gangen en pleinen en trappen, dat zijn onderwijsruimtes die vooral gebruikt worden, en de bruto- nettoruimte die er altijd is, wij hebben de brutoruimte gebruikt voor meer dan alleen een verkeersgang of een plek om van het ene lokaal naar het andere te komen. De ze gang is veel breder dan dat die zou moeten voor de brandweer en dat is bewust, dat kan ik laten zien, …. Dit zijn de werkplekken voor de lln ze pakken een krukje en ze kunnen zelfstandig werken, dat doen ze ook.
Herman Herzberger, architect
Het centrale idee voor mij is dat een architect moet proberen de ruimte zo te maken dat mensen daardoor elkaars paden kruisen, dat ze daardoor met elkaar in contact komen, … onderhandelen, proberen te begrijpen, hun eigen standpunten slijpen aan anderen. Wat ik eigenlijk wil is dat de school op zich een stad is en dat de stad erin doorgaat. Ik zie als grote droom de hele stad is een school. En dat de hele school een stad is.
Nico Moen, hoofd facilitaire dienst
We zitten er nu 6 jaar in en het meest praktische voorbeeld is dat we nu al 6 jaar de boel aan het verbouwen zijn. Aan het herinrichten zijn, ruimtes aan het herverdelen zijn. Dat is niet omdat het slecht gemaakt is, dat is omdat het onderwijs vernieuwt. Omdat de doelgroep, de leerlingen variëren en steeds weer om een andere aanpak vragen. …. En het gebouw is een middel een voorwaarde een faciliteit om dat onderwijs te kunnen bieden en dan moet je niet vastzitten aan muren. Dit is een lesbalkon, die kunnen we van bovenaf mooi zien. Er zit ook een kind te werken. En het wordt ook gebruikt. Het wordt individueel gebruikt, er is ook de mogelijkheid dat docenten hier een presentatie geven. Er zitten allerlei faciliteiten om licht in te prikken of een geluidsinstallatie te hangen, je kan er een toneelstukje opvoeren, je kan er met een groepje zitten werken. Er zitten faciliteiten om computers aan te sluiten.
Herman Herzberger, architect
Een school moet een epicentrum zijn van leerrijkdom en het gaat niet alleen om onderwijs, leren is wijdser dan onderwijs, alles wat je aan prikkels en associaties binnenkrijgt, een leraar kan daar bij helpen en de ruimte ook.
Nico Moen, hoofd facilitaire dienst
De ruimtes worden gebruikt om te leren en leren kan je op veel manieren. Het werd ooit in een artikel genoemd een hangparadijs voor jongeren. Wij vinden dat een positieve benadering, want jongeren hangen graag. Je kan het positief uitleggen. Op dat moment wordt er niet uit het boekje maar op een andere manier geleerd. Hoe ga je met elkaar om, hoe spreek je met elkaar af? Hoe zorg je dat je op tijd komt en hoe gedraag je je in een ruimte waar andere mensen zijn? Waar mensen met elkaar rekening houden, dat zijn allemaal leerprocessen die wij stimuleren.
Herman Herzberger, architect
Architecten zijn vaak geneigd om dingen specifiek te ontwerpen. Die ruimte is ontworpen voor dit en die ruimte voor dat en dan is er geen keuze meer en die specificiteit moet je eruit halen. Voor mij moet een instrument zijn en geen apparaat en bij een apparaat is van tevoren geprogrammeerd, dat kan niet en andere dingen kan die niet, en bij een instrument zit er een veel grotere pontentialiteit in. Mijn betoog is erop gericht dat je het niet meer kunt maken met die klaslokalen met deuren erin, dat je dus een omgeving moet maken met een rijkdom van prikkels en van mogelijkheden, van nieuwsgierig makende dingen moet opnemen tegen internet. En daarom moet je dus de hele school erin betrekken. Je moet ook buiten de klaslokalen moet het interessant zijn. Dat is onderwijs, de wereld vergroten en niet in dat lokaal samenknijpen. Ik ben hier niet de vertegenwoordiger van een politieke partij die komt vertellen dat een groter deel van het bruto nationaal inkomen aan onderwijs moet worden besteed. Maar het blijft een beschamende zaak voor hoe weinig geld wij een school moeten maken.